Ο θηλασμός έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, οι βιολογικοί μηχανισμοί πίσω από αυτή τη σύνδεση δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως. Πρόσφατη μελέτη από το Peter MacCallum Cancer Centre στην Αυστραλία ρίχνει φως σε αυτή τη σχέση, αποκαλύπτοντας ότι ο θηλασμός προκαλεί μια παρατεταμένη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος μέσα στους μαστούς.

Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε ιστό μαστού από 260 γυναίκες ηλικίας 20 έως 70 ετών, με διαφορετική αναπαραγωγική εμπειρία και ιστορικό θηλασμού, καμία εκ των οποίων δεν είχε διαγνωσθεί με καρκίνο.

Διαπιστώθηκε ότι όσες γυναίκες είχαν θηλάσει διέθεταν αυξημένο αριθμό εξειδικευμένων ανοσοκυττάρων, των CD8+ Τ-λεμφοκυττάρων, που παρέμεναν στο μαστικό ιστό ακόμη και για δεκαετίες μετά τον τοκετό. Τα κύτταρα αυτά λειτουργούν ως κύτταρα-φρουροί του μαστού, ικανά να αναγνωρίζουν και να καταστρέφουν κύτταρα με ανώμαλη ή κακοήθη συμπεριφορά.

Για να επιβεβαιώσουν τη σύνδεση, οι ερευνητές προχώρησαν σε μελέτη σε ποντίκια. Ορισμένα ποντίκια ολοκλήρωσαν τη φυσιολογική φάση της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, ενώ άλλα δεν κυοφόρησαν ή διακόπηκε ο θηλασμός πολύ νωρίς. Η ανάλυση του μαστικού ιστού έδειξε ότι μόνο τα ποντίκια που είχαν θηλάσει κανονικά μέχρι να αποκοπούν τα μικρά τους εμφάνιζαν σημαντικά αυξημένο αριθμό CD8+ Τ-λεμφοκυττάρων.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες εισήγαγαν επιθετικά καρκινικά κύτταρα τύπου «τριπλά αρνητικού» καρκίνου του μαστού – μιας μορφής που θεωρείται ιδιαίτερα ανθεκτική στις θεραπείες. Τα ποντίκια που είχαν προηγουμένως θηλάσει παρουσίασαν σαφώς βραδύτερη ανάπτυξη όγκων. Όταν, όμως, οι ερευνητές απενεργοποίησαν τα Τ-λεμφοκύτταρα, οι όγκοι αναπτύχθηκαν πολύ ταχύτερα, επιβεβαιώνοντας τον καθοριστικό ρόλο των κυττάρων αυτών στην τοπική ανοσολογική άμυνα.

Η ομάδα των ερευνητών προχώρησε και σε ανάλυση κλινικών δεδομένων από περισσότερες από χίλιες γυναίκες που είχαν εμφανίσει τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού μετά από τελειόμηνη κύηση. Εκείνες που είχαν θηλάσει εμφάνιζαν στους όγκους τους αυξημένη παρουσία CD8+ Τ-λεμφοκυττάρων, ένδειξη ότι το ανοσοποιητικό τους παρέμενε ενεργό και σε εγρήγορση απέναντι στα καρκινικά κύτταρα. Αφού ελήφθησαν υπόψη άλλοι παράγοντες κινδύνου, οι γυναίκες αυτές εμφάνιζαν και μεγαλύτερη συνολική επιβίωση.

Τα αποτελέσματα της νέας μελέτης προσθέτουν ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ της προστατευτικής δράσης του θηλασμού έναντι του καρκίνου του μαστού. Φαίνεται πως κατά τη διάρκεια της γαλουχίας, το ανοσοποιητικό σύστημα του μαστού «εκπαιδεύεται» να παραμένει σε επιφυλακή, πιθανώς για να προφυλάσσει τον ιστό από λοιμώξεις, όπως η μαστίτιδα. Αυτή η παρατεταμένη ανοσολογική μνήμη ίσως εξηγεί γιατί οι γυναίκες που έχουν θηλάσει παρουσιάζουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου του μαστού, ακόμη και πολλά χρόνια μετά.

Η κατανόηση αυτής της φυσικής ανοσολογικής ενίσχυσης μπορεί στο μέλλον να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές πρόληψης ή ακόμη και θεραπείας.

Ο θηλασμός παραμένει προσωπική επιλογή, που δεν είναι πάντα εφικτή για κάθε γυναίκα. Ωστόσο, η νέα μελέτη δείχνει ότι μπορεί να ενισχύσει τη βιολογική και ανοσολογική λειτουργία του μαστού, προσφέροντας μακροχρόνια προστασία από τον καρκίνο του μαστού.